B.e.sh. VI -IV ásirler

Xorezm — Ahamoniyler saltanatı qyramındaǵı satrapiya

B.e.sh. IV ásirler

Xorezm ǵárezsiz mámleketke aylanadı. Shax Farasman súlalasınıń hákimiyat basına keliwi.

Gáwir-qala qalasınıń qurılıwı.

B.e.sh. 328 j.

Xorezm shaxı Farasmannıń Makedoniyalı Iskender menen awqam dúziw usınısı menen Samarqandqa keliwi.

B.e.sh.. II ásir ayaǵı.

Xorezmde Yuechjiler súlalasınıń hákimiyat basına keliwi.

biziń eramız

Ásirler dawamında Mizdahqan úlken ózgerislerge ushırap, áemgi arxitekturalıq esteliklerdi saqlap qalıp, zamanagóy mádeniy hám ilimiy processlerge integraciyalanıp bardı.

B.e. II-III ásirler.

Xorezmde shax Artav súlalasınıń hákimiyat basına keliwi.

Ǵárezsiz Xorezmniń birinshi húkimdarları Siyavushiyler bolǵan, degen pikir de bar.

B.e.III ásir.

Mizdahqannıń Shıǵıs tóbeliginde nekropol qáliplesedi.

Keramikalıq sarkofagtaǵı eń áyyemgi jerlew úlgisi.

Zoroastrizm jerlew dástúrini menen baylanıslı bolǵan ossuariy máresim ómir súredi.

305 j.

Xorezmde Vazomariylar/ Beruniydiń jazıwına qaraǵanda Afrigiyler súlalasınıń hákimiyat basına keliwi.

712-713 jj.

Xorasandaǵı arablardan bolǵan hákim Qutayba ibn Muslimniń Ámiwdáryanıń shep jaǵalıq aymaǵın basıp alıwı.

Xorezm aymaǵınıń islamlasıwınıń baslanıwı

VIII ásir ortaları.

Xorezmde islamlasıw processi.

Mizdahqan nekropolındaǵı jerlew máresiminiń ózgeriwi.

Zoroastrizm dástúrlerindegi ossuariyde kómiw máresimi musılmanlardıń jerlew máresimi menen almastı.

Gáwir-qala

IX -X ásirler.

Gáwir-qala: Shıǵıs citadel qurıladı

Х ásir.

Al-Maqdisiy (947 – 1000-jıldan keyin) arab geografı.

“Mizdaxkan úlken (qala), onıń átirapında 12 mıń qorǵan hám keń rustak bar.

Basqa qalalar (Xorezmniń tiykarǵı qalası Gurganjdan basqa) xalqı hám qorǵanları menen bekkemlengen, biraq Mizdaxkan olardıń eń irisi esaplanadı.

Aymaǵı (sath) ásirese diywalı menen oralǵan (hisor) tárepi menen Jurjaniyaǵa (Gurganj/Urganch), jaqın.

995 j.

Vazariylar (Afrigiyler) súlalasınıń sońǵı wákili.

Abu Abdullah Muhammad Urgensh ámiri Mamun ibn Muhammad tárepinen tutqınǵa alınadı hám 995 jılı óltiriledi.

Xorezmde hákimiyat Mamuniyler súlalası qolına otti.

995–1017 jj.

Mamuniyler súlalası hukimdarlıǵı.

IX–X ásirler.

Shıǵıs tóbelik. Jumart-Qassap tóbeligi: qam gerbish penen qaplanǵan shuirlıqlarǵa jerlew (bálkim, jergilikli musılman aqsúyekleri wákilleriniń ábirleri) en jayadı.

1017–1041 jj.

Altıntashiylar súlalasınıń húkimdarlıǵı.

1043–1097 jj.

Xorezmde Saljuqlar súlalasınıń húkimdarlıǵı

1097–1221 jj.

Anushteginiyler súlalası / Ullı Xorezmshaxlar húkimdarlıǵı.

Ala ud-Din Muhammad II. 1200-1220 jj.

XI-XIII áá.

Gáwir-qala: Batıs citadel qurıladı.

XII á.

Shıǵıs tóbelik: Aq xanaka jaylarınıń kompleksi qurıladı

Aq xanaka

XII ásir ayaǵı - XIII ásir bası.

Shıǵıs tóbelik: Xalifa Erejep /1-basqısh,

“jazǵı meshit” /1-basqısh qurıladı

1219 j.

Anushteginiylerdiń Shınǵısxan imperiyası menen urısınıń baslanıwı

1221 j.

Gurganjdiń (Xorezmshaxlar paytaxtı) basıp alınıwı

Gáwir-qalanıń wayran bolıwı

XIII á. ortaları.

Shıǵıs hám Batıs tóbelikler arasındaǵı aymaqta qalanıń qáliplesiwi (Altın Orda qalası)

1269 j.

Xan Mengu-Temur dáwirinde (1266-1282) Joshı ulısı ǵárezsiz mámleketke, Altın Ordaǵa aylandı.

XIII -XIV áá.

Shıǵıs tóbelik: "Jazǵı" meshitte ońlaw jumısları / 2-basqısh

1321-1336 jj.

Xorezm hám Deshti Qıpshaq hákimi húkimdarlıǵı.
Qutluǵ-Temur’

Shıǵıs tóbelik: Mazlumxan-Sulıw xanaqasınıń qurılıwı

Xalifa Erejepte ońlaw jumısları / 2-basqısh

1361-1388 jj.

Sufiylar súlalasınıń húkimdarlıǵı.

Altın Orda qalasınıń wayran bolıwı.

XIV á.

Shıǵıs tóbeliktiń túslik bólegindegi qábiristan islemeydi.

Jumart-qassap tóbeliginde óli jerlewdiń toqtatılıwı.

1388/1389–1480 jj.

Temuriylar súlalasınıń húkimdarlıǵı.

XV á.

Xalifa Erezheptiń jabhasi janında jaylar kompleksi qurıladı

1505–1804 jj.

Arabshaxiylar súlalasınıń húkimdarlıǵı.